Posts

 Дорнын уламжлалт Гүн ухаанд Эх орныг хамгаас чухалчлан үзэхийн адилаар өнгөрсөн түүхэнд Эхэ Монголыг чухалчилсан. Энэ нь чухамхүү, Өүлэн Эхэ Монгол, Бөрт Эхэ Монгол гэж ойлгохоор төсөөлөл юм. Үүгээр дорнын Эхийн эрхт төрт ёсыг таних боломжтой. Дорно зүгт Эцгийн эрхт төрт ёс байдаггүй, байх ч боломжгүй учраас 1214 оноос дахин дорно зүгт Эхийн эрхт Төрт ёсыг эхлүүлсэн.  Энэ нь яг л сар бүр тохиодог шиг л нөгөө албинтай гэрлүүлдэг валентин ламын жил бас тохиодог юм л даа. Түүнийг татар хатан: “уул мэт бие чинь нурж одвоос... “ гэж асуухдаа хэн чамайг орлох бэ? гэж асуусан. Тэмүүчин Чингис хааны хоёр татар бага хатан бас Хулан хатан бий, тэдний хоорондын өрсөлдөөн ингэж эхэлсэн. Гэтэл Тэмүүчин Чингис хаан: Өгөдэй хаанчилна гэж Алтайг давж одохоос өмнө хариулсан. Гэтэл, 1228 оноос Өгөдэй хаан Хэрлэнгийн Хөдөө Аралд хаанчлах үед ахмад ач хөвүүдийн аян дайныг Өгөдэй хаан ахлан явуулж бүх Эрх мэдлийг өөрт авсан. Энэ нь ахмад гурван хөвүүний адаг бага нь Өгөдэй хаан, тэрээр дорныг захирч үлдсэ